W 2018 roku obchodzimy 100. rocznicę odzyskania niepodległości naszej Ojczyzny. Odradzająca się Rzeczpospolita ma wielu ojców, nie tylko tak zacnych jak Józef Piłsudzki, Roman Dmowski, czy Ignacy Jan Paderewski. Do pocztu ojców niepodległości, szczególnie naszej małej Ojczyzny należy hrabia Bogdan Szembek z Wysocka Wielkiego.
Bogdan Mieczysław Maria Szembek urodził się 7 sierpnia 1880 r. w Wysocku Wielkim, był synem Stanisława i Augusty z Zawiszów. Ojciec Bogdana, Stanisław był malarzem, którego obrazy znajdują się m. in. w kościele we Wysocku. Bogdan uczył się w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Ostrowie, gdzie w 1899 r. zdał maturę (portret Bogdana widnieje w galerii zasłużonych profesorów i absolwentów szkoły). Jako uczeń gimnazjum należał do Towarzystwa Tomasza Zana, młodzieżowej organizacji niepodległościowej działającej na terenie Wielkopolski, gdzie był jednym z najaktywniejszych członków. Następnie studiował rolnictwo i ekonomię we Wrocławiu. W styczniu 1905 r. w Krakowie poślubia Zofię Ponińską.
W 1901 r. został właścicielem zadłużonego i zaniedbanego rodzinnego majątku w Wysocku i Sadowiu. Młody hrabia postanowił ratować rodzinny majątek i tak w ciągu kilku lat gospodarstwo osiągnęło dobry poziom (mi.in. zdrenował ziemię, rozwinął hodowlę koni, założył gorzelnię, a w Sadowiu wytwórnię dachówki cementowej). W Wysocku Bogdan był przez ponad 25 lat prezesem Kółka Rolniczego. Jako prezes organizował co miesiąc wykłady dla rolników w celu podniesienia fachowej wiedzy w prowadzeniu gospodarstw. Także organizował zwiedzanie wzorcowych gospodarstw. Również należał do działającego w Wielkopolsce Centralnego Towarzystwa Wielkopolskiego.
W latach 1902 – 1903 Szembek odbył służbę wojskową w 1. Pułku Ułanów w Miliczu. Nie został oficerem rezerwy, ponieważ nie chciał się wiązać z zaborcą. W trakcie I wojny światowej był skarbnikiem na powiat Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, a od czerwca 1918 r. został członkiem „tajnego komitetu pięciu.” Podczas wydarzeń Republiki Ostrowskiej w listopadzie 1918 r. Bogdan Szembek został wybrany przewodniczącym Powiatowej Rady Ludowej. Stanowiska nie przyjął, ponieważ wolał zostać komendantem Straży Ludowej. Straż Ludowa tworzona przez Szembeka liczyła 21 kompanii w powiecie i 5 kompanii w Ostrowie. Bogdan zajmował się również współtworzeniem 1. Pułku Piechoty Polskiej po wydarzeniach Republiki Ostrowskiej oraz 1. Baonu Pogranicznego w Szczypiornie. Został również wybrany na delegata z powiatu ostrowskiego na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Oprócz politycznej działalności niepodległościowej, Bogdan Szembek brał czynny udział w walkach w czasie Powstania Wielkopolskiego, natomiast majątek wysocki hrabiego był zaopatrzeniem dla powstańców wielkopolskich. Bogdan uczestniczył w zajęciu Ostrowa przez 1. Baon Pograniczny w dniu 31 grudnia 1918 r. Następnie brał udział w wyzwalaniu Krotoszyna z rąk zaborcy. Wielu podkomendnych Szembeka zasiliło szeregi 12. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Również w styczniu 1919 r. namówił wraz z Wojciechem Lipskim z Lewkowa do przyłączenia się do powstania płk. Kazimierza Raszewskiego, służącego w armii niemieckiej. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim hrabia Szembek został odznaczony Krzyżem Niepodległości. W 1922 r. został podporucznikiem rezerwy.
Po odzyskaniu niepodległości Szembek nadal prowadził rodzinny majątek, a także działał w wielu organizacjach takich jak Towarzystwo Czytelni Ludowych, Bank Ludowy, Rada Gromadzka, Rada Gminna, czy Spółka Ziemska w Ostrowie. Pełnił również funkcję prezesa Ziemstwa, wicepatrona Towarzystwa Robotników, sekretarza i prezesa Towarzystwa Rolniczego Pleszewsko – Odolanowskiego. Również publikował fachowe artykuły do prasy rolniczej. W okresie międzywojennym wspólnie z profesorem Józefem Kostrzewskim, wybitnym archeologiem, prowadził badania archeologiczne w okolicach Wysocka. Po tragicznej śmierci syna, Adolfa, za namową kardynała Augusta Hlonda w 1932 r. przekazał cześć majątku w Sadowiu i wybudował klasztor o.o. Pasjonistów, na wzgórzu zwanym Golgotą.
Po wybuchu II wojny światowej Bogdan pozostał w Wysocku, gdzie zabezpieczał okoliczne gospodarstwa, których właściciele uciekli. Na początku października 1939 r. hrabia Szembek został aresztowany, a następnie osadzony w więzieniu w Kielcach. W lutym 1945 r. wrócił do swojego majątku w Wysocku Wielkim. Jednak w marcu tegoż roku, decyzją władz komunistycznych otrzymał nakaz opuszczenia swojego majątku w terminie trzech dni bez prawa powrotu. Otrzymał również zakaz zbliżania się do swoich posiadłości na odległość nie mniejszą niż 100 m.
Zmuszony opuścić rodzinne Wysocko, Szembek odtąd prowadzi gospodarstwo Sióstr Niepokalanek w Szczecinku, a następnie zostaje taksatorem, czyli rzeczoznawcą w Państwowym Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W 1950 Bogdan zamieszkał u swojego syna Jana w Gorzowie, gdzie został bibliotekarzem w Instytucie Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. W tym czasie zajmował się również tłumaczeniem fachowej literatury na język polski.
Hrabia Bogdan Mieczysław Maria Szembek zmarł w Gorzowie Wielkopolskim w wieku 75 lat, w dniu 30 marca 1956 r. Został pochowany w rodzinnym Wysocku Wielkim, a jego grób znajduje się przy kościele parafialnym.
Zobacz galerię
