Ostrów Wielkopolski w okresie międzywojennym przeżywał intensywny rozwój. Dynamikę jego rozwoju Polska Agencja Telegraficzna przyrównywała do Gdyni. Powstała Fabryka „Wagon”, jedna z pierwszych inwestycji II Rzeczpospolitej. Powiększono obszar miasta włączając w jego granice wiele obszarów dworskich i wiejskich. Zbudowano liczne obiekty użyteczności publicznej, obiekty sportowe, budynki szkół. Intensywnie rozwijał się handel i rzemiosło. Dzięki budowie i modernizacji poprawiano infrastrukturę dróg miejskich.
Fabryka „Wagon”
Przełomem w dziejach ostrowskiego przemysłu był rok 1920, kiedy przystąpiono do budowy dużego zakładu o znaczeniu ogólnokrajowym. Duży wpływ na lokalizację fabryki „Wagon” miało samo miasto, przeznaczając nieodpłatnie pod inwestycję tereny miejskie przy ul. Wrocławskiej. Z inicjatywy Bronisława Giedaczyńskiego zawiązała się spółka akcyjna, która przy współudziale banków poznańskich przystąpiła do budowy zakładu. Trwała ona dwa lata, lecz już w 1921 r. uruchomiono produkcję wagonów po ukończeniu pierwszego etapu budowy. Produkowała i remontowała wagony kolejowe. Fabryka częściowo rozwiązała problem bezrobocia, dając prace ok. 110 robotnikom. Do fabryki dołączono jako ekspozyturę zakład w Sulmierzycach, zatrudniający ok. 250 pracowników. Po uruchomieniu tej fabryki Ostrów awansował do drugiego po Poznaniu ośrodka przemysłu metalowo-maszynowego w Wielkopolsce.
Inwestycje komunalne
Dochody miasta w latach 20.tych XX wieku uzyskane z podatków, dodatków państwowych i opłat, a także zyski przedsiębiorstw komunalnych były głównym źródłem utrzymania administracji, obiektów miejskich, urządzeń komunalnych, dróg, ulic i opieki społecznej. Wydatki te nie pozwalały już na działalność inwestycyjną, którą trzeba było realizować z zaciągniętych pożyczek. Lecz dzięki nim miasto mogło wybudować i utrzymać istniejące już obiekty. Miasto posiadało gazownię, wodociągi, kanalizację, targowisko, rzeźnię miejską, basen kąpielowy. Do tego w 1927 rozpoczęło budowę elektrowni amerykańskiej firmy Uhlen&Co z Nowego Jorku. Na potrzeby gospodarki komunalnej miasto prowadziło warsztaty i cementownię. Stale rozbudowywano sieć instalacji elektrycznej (w 1939 r. wynosiła ponad 92 km ), gazowej (ponad 16 km) i wodociągowej (32 km). Władze miasta spore kwoty przeznaczały na budowę i modernizację ulic. Do 1934 r. było ich 41 km, a w 1938 r. 152, o łącznej długości 105 km. Ponadto władze w okresie międzywojennym wybudowały Szkołę Powszechną im. Ewarysta Estkowskiego (1929) oraz basen kąpielowy, dwa stadiony sportowe, nadbudowały gmachy Gimnazjum Męskiego i sądu okręgowego, rozpoczęły też budowę następnej szkoły powszechnej. W 1925 r. z inicjatywy Tow. Kupców powstała w Ostrowie średnia szkoła handlowa, przekształcona w gimnazjum kupieckie. Szkołą która kształciła ok. 350 uczniów kierował Józef Gniazdowski. Dla dziewcząt prowadzono Miejską Szkołę Przysposobienia w Gospodarstwie Rodzinnym. Sztandarową inwestycją było także wybudowanie gmachu Banku Polskiego.
Zakłady i fabryki ostrowskie
W latach międzywojennych Ostrów był także lokalnym ośrodkiem produkcji przemysłowej związanej z rolnictwem. Powstawały tu i działały zakłady przerabiające płody rolne i produkujące na potrzeby rolnictwa. Do takich zakładów należały młyny, mleczarnia i browar. Wśród nich młyn Walczaka i Rakowicza był jednym z największych w Wielkopolsce. Posiadał on maszynę parową o mocy 350 KM, która pozwalała przerabiać dziennie ok. 80 t zboża. Ostrowska mleczarnia skupiała i przerabiała rocznie 2 mln l mleka od 83 dostawców. Browar W. Hirscha produkował rocznie od 13 do 27 hl piwa. Branżę spożywczą reprezentowały jeszcze dwie wytwórnie wódek, S. Brendela i „Ostrowit” oraz jedna fabryka octu i dwie rozlewnie wód mineralnych.
Na potrzeby rolnictwa produkowały: wytwórnia wyrobów drucianych Kanteckiego, fabryka maszyn rolniczych I. Zdunka i fabryka części rowerowych J. Kamińskiego oraz fabryka maszyn młyńskich J. Maximowicza i J. Szejnera. Rozległe lasy w pobliżu miasta stanowiły bazę surowcową dla przemysłu drzewnego. Największym zakładem tej branży był Zakład Drzewny „Dykta”; oprócz tego istniało pięć fabryk mebli oraz dwa tartaki. Zasoby okolicznej gliny umożliwiały działalność siedmiu cegielni i fabryki kafli O. Kurzbacha.
Ostrów był także sporym ośrodkiem rzemieślniczym. Wg wykazu z 1928 r. w mieście było 404 warsztaty i reprezentowały branżę skórzaną (szewską), włókienniczą (krawcy), spożywczą (lokale gastronomiczne), drzewną, budowlaną i metalową. Rzemieślnicy byli zrzeszani w cechach; w latach 30.tych było ich 14. Niektóre z nich swą działalnością obejmowały tylko zasięg miasta, inne wychodziły na teren powiatu a nawet poza jego granice.
Obok przemysłu i rzemiosła ważną rolę w życiu gospodarczym miasta pełnił handel. W mieście odbywały się targi i jarmarki; działały też 24 hurtownie, w których zaopatrywali się w towary nie tylko detaliczni kupcy ostrowscy lecz także kupcy z sąsiednich miast powiatowych. Handel w zdecydowanej większości był w rękach prywatnych a liczba sklepów wahała się około 200. Oprócz sklepów zakładanych w prywatnych kamienicach handel rozwijał się także w punktach w tzw. jatkach (na dzisiejszym pl. 23 stycznia) oraz na rynku, gdzie odbywały się targi i jarmarki.
Zobacz galerię
